Audio & video

Speciaal voor het jaarverslag keerde programmamaker Eric Goens terug naar het kasteel van Jemeppe, de originele setting van het VTM-programma Het Conclaaf. Dit keer voor een gesprek met de hoofdredacteuren van VTM NIEUWS en HLN over de politieke verslaggeving.
Het
onclaaf
C
“bij ons komt heel Vlaanderen over de vloer”
België was in 2024 in de greep van verkiezingen, niet alleen van die in eigen land (nationaal en regionaal), maar ook van die in Amerika. Bij elke verkiezing trokken VTM NIEUWS en HLN massaal veel kijkers en bezoekers. Ook Het Conclaaf, het VTM-programma waarin politici elkaar in het Kasteel van Jemeppe rond het haardvuur troffen, behaalde hoge kijkcijfers. Eric Goens, de man achter Het Conclaaf, in gesprek met hoofdredacteuren Kim Herbots (VTM NIEUWS) en Dimitri Antonissen (HLN) over de politieke verslaggeving.
België was in 2024 in de greep van verkiezingen, niet alleen van die in eigen land (nationaal en regionaal), maar ook van die in Amerika. Bij elke verkiezing trokken VTM NIEUWS en HLN.be massaal veel kijkers en bezoekers. Ook Het Conclaaf, het VTM-programma waarin politici elkaar in het Kasteel van Jemeppe rond het haardvuur troffen, had enorm hoge kijkcijfers.
Eric Goens: Hoe beleefden jullie het voorbije jaar?
Dimitri: “Op een redactie zijn verkiezingen altijd fantastisch: dat is het enige moment waarop iedereen voor hetzelfde doel werkt, van regiomedewerker tot nieuwsanker.”
Kim: “Het was een ontzettend druk jaar, maar ik ben blij met wat we bereikt hebben. Bij elke verkiezing ging het vlotter. Een derde had misschien zelfs gemogen.”
Dimitri: “Dat waren dan de Amerikaanse verkiezingen.” (lacht)
Op welk moment beseften jullie: nu staan we er?
Kim: “Bij de nationale verkiezingen in juni hadden we een tijdlang de ene uitslag na de andere als eerste. Dan voel je: dit werkt, iedereen staat er. ’s Avonds hadden we een gesprek met de winnaar gepland, het was kantje boord of Bart De Wever het zou willen doen. Op het laatste moment schoof hij toch aan tafel aan bij Cathérine Moerkerke en het werd een heel mooi, inhoudelijk gesprek. Daarvoor doen we het.”
Dimitri: “Voor HLN waren de regionale verkiezingen nog belangrijker. We wilden in alle provincies de eerste uitslag binnenhalen. Toen Greetje, chef van de regioredactie, rechtsprong en midden op de redactievloer een vreugdedansje deed, wist ik: damn, we did it.”
In de Biecht
“Ik kan scherp zijn, maar het wordt nooit persoonlijk”
Als opiniemaker van de grootste krant van het land sta je in het favorietenlijstje...

Isolde Van den Eynde
(38), politiek journalist en opiniemaker HLN
Lees meer

“Ik kan scherp zijn, maar het wordt nooit persoonlijk”
Als opiniemaker van de grootste krant van het land sta je in het favorietenlijstje van alle politici, is dat een gevaarlijke positie?
“Nee, als ik morgen met mijn job stop, is het ook gedaan met de telefoontjes. Zolang zowel de oppositieleider als de partijbonzen mij bellen, doe ik mijn werk zoals het hoort. Ik durf ook niet beweren dat er nog nooit een politicus in geslaagd is om mij te beïnvloeden. Als iemand mij belt, kan dat voor meer nuance in een stuk zorgen. Maar iemand neersabelen doe ik nooit. Ik kan scherp zijn, maar het wordt nooit persoonlijk.’
Ondertussen ga je al een tijdje mee: word je de Queen Mother van de Wetstraatjournalistiek?
“Als ik deze job niet had gedaan, was ik strafpleiter geworden. Nu nog aan een studie van vijf jaar beginnen zie ik niet zitten, dus ik vrees dat oud worden in de Wetstraat een realistisch scenario is. Of het mogelijk is om dertig jaar onbevangen opinies te schrijven, zal ik samen met jou ontdekken. Op dit moment ben ik in elk geval nog steeds enthousiast en gedreven.”
Welke afwijking moet je hebben om de politiek een fijne werkomgeving te vinden?
“Dat heb ik mij ook al meermaals afgevraagd. (lacht) Ik kan goed om met het geduw en getrek in de politiek. Alleen als politici flagrant in mijn gezicht liegen en me proberen te intimideren, kan ik mijn afkeur moeilijk verbergen. Maar ik zal er mijn slaap niet om laten.”
De cijfers spreken dat niet tegen: op verkiezingsdag bereikten jullie samen 4 miljoen Vlamingen, bijna alle stemgerechtigden dus. Beseffen jullie hoe sturend jullie zijn voor de beeldvorming?
Dimitri: “Het is een verpletterende verantwoordelijkheid. Dus we beseffen heel goed dat professioneel werken onze plicht is, dat zit in ons DNA. De vragen van de kijker zetten wij vooraan, die moeten beantwoord worden.”
Kim: “Dat betekent dat we heel eerlijk moeten zijn in wat we doen: we mogen zelf geen hidden agenda hebben en het is voortdurend opletten voor die van anderen.”
Nog meer cijfers: 1,2 miljoen Vlamingen vulden de HLN-stemtest ‘De Stem van Vlaanderen’ in, dat is een derde van het kiespubliek. Dat is toch bijna stemadvies geven?
Dimitri: “Dat is absoluut niet de bedoeling van die stemtest: door 30 stellingen in te vullen ontdekken lezers welke politici dezelfde ideeën hebben als zij. Dat resultaat geeft richting, maar mensen kiezen zelf wat ze daarmee doen.
Maar ik kaats de vraag graag terug: 830.000 kijkers voor vijf afleveringen van Het Conclaaf, dat is ook de moeite. Was je even tevreden geweest over het programma als je maar een kwart van de kijkcijfers had gehaald?”
9 juni 2024: Europese, federale en regionale verkiezingen
4 miljoen Vlamingen volgden de resultaten via VTM NIEUWS en HLN. Ruim 1,5 miljoen kijkers volgden De Grote Verkiezingsshow, de grote live-operatie van VTM NIEUWS. Met 2,6 miljoen lezers via de app en site tekende HLN een recorddag op.
In aanloop naar de verkiezingen bracht Eric Goens in Het Conclaafde zeven politieke kopstukken een weekend lang samen in het kasteel van Jemeppe. Het programma bereikte per aflevering gemiddeld 830.000 kijkers, ging overal over de tongen en won de impactprijs op de Kastaars!.


13 oktober 2024: provincieraads-, gemeenteraads- en districtsraadsverkiezingen
Dit was de op één na meest succesvolle dag
ooit voor HLN met 2,7 miljoen unieke bezoekers. Alleen bij de start van de lockdown haalde HLN meer pageviews.VTM NIEUWS en HLN bereikten samen opnieuw meer dan 4 miljoen kijkers en surfers.
In 53 gemeenten slaagden de regiojournalisten van HLN erin om de eerste verkiezings-resultaten te brengen.
In totaal vulden 1,2 miljoen Vlamingen
de stemtest ‘De Stem van Vlaanderen’ in.
Nee, totaal niet. Je maakt zo’n programma niet voor de politici, maar voor de kijkers en dan liefst voor een breed publiek. Er was op voorhand wat schrik of in politiek geïnteresseerde kijkers hun weg naar VTM wel zouden vinden, maar dat interesseert me niet. Als ik kan kiezen tussen 100 procent van die specifieke kijkers bereiken, of 60 procent van het brede publiek, dan kies ik altijd voor die laatste groep. Als journalist wil je impact hebben met wat je doet, wat je zegt, wat je schrijft en dat valt één op één samen met je bereik. Maar dat moet ik jullie wellicht niet vertellen. Wat zijn volgens jullie de manieren om die impact op grote schaal te bereiken?
Dimitri: “Een recente verschuiving in de politieke verslaggeving is, denk ik, dat we ook de persoonlijkheid van politici laten zien. Je stemt niet alleen op een politicus omwille van een overtuiging. En onderschat de lezer nooit: die stemt niet op een politicus omdat die een schattige hond heeft, maar soms wakkert zo’n detail de interesse wel aan. ‘Tiens, zijn hond is schattig, maar waar staat die politicus voor?’ Ons publiek zou het ook niet pikken als we het anders zouden aanpakken. In veel landen zijn de media heel gepolariseerd, bij ons komt heel Vlaanderen over de vloer. In de befaamde commentsectie van HLN gaat iedereen met elkaar in discussie.”
“Elk woord telt, wat de tsunami van kritiek
achteraf ook is”
In de Biecht
Hoe ga je als Wetstraatverslaafde de komende vier jaar zonder verkiezingen overleven...

Karel Lattrez
(39), Wetstraat-journalist VTM NIEUWS
Lees meer

“Elk woord telt, wat de tsunami van kritiek achteraf ook is”
Hoe ga je als Wetstraatverslaafde de komende vier jaar zonder verkiezingen overleven?
“Ik geef toe: de verkiezingen zijn de hoogmis, maar de verslaving is groot genoeg om de focus te houden.”
Verslaving of niet, de politiek heeft ook lelijke kanten, heb je daar last van?
“Het is een publieke arena, daar kan ik op zich goed tegen. Het enige waar ik soms moeite mee heb, is om te zien hoe bikkelhard politici binnen de eigen partij voor elkaar kunnen zijn. De ego’s die je daar ziet zijn gigantisch en vaak gaan ze ten koste van andere personen.”
Tijdens deze verkiezingen viel de grote hoeveelheid gelekte supernota’s op, hoeveel heb jij er daarvan op je geweten?
“Drie, maar dat is van alle tijden. Ik heb niet de indruk dat het erger is dan vroeger en ook niet dat het erger is dan in het buitenland.”
Hoe dun is de grens tussen goede contacten met politici onderhouden en hen naar de mond praten?
“Dat speelt tot vijf seconden voor ik live ga. Elk woord telt, wat de tsunami van kritiek achteraf ook is. Als politici ons primeurs willen geven, nemen we niet elk cadeau aan. En doen we het wel, dan weerhoudt niets ons ervan om de volgende dag toch een tik uit te delen.”
Hoe houd je jezelf scherp in zo’n omgeving?
“De dagelijkse rit van Brussel naar Gent is mijn therapeutische sessie. Tijdens die autorit vraag ik me af of ik het goed gedaan heb en daarin durf ik heel eerlijk te zijn. Dat is mijn persoonlijke verzekering dat ik niet snel zal meehuilen met de wolven.”

De biecht
Een van de favoriete onderdelen uit Het Conclaaf is de biechtstoel waarin Eric Goens dit keer de prominente politieke verslaggevers van HLN en VTM NIEUWS naar hun diepste geheimen peilt.

Ondertussen rukt het populisme in de wereld op en moet je wel zien om te gaan met iemand als Trump voor wie de waarheid er niet zo toe doet.
Kim: “Dan is het aan ons om duidelijk te maken wat de feiten zijn.”
Dimitri: “Maar ik geef toe, iedereen is aan het zoeken hoe we met dat populisme moeten omgaan. Trump is een goochelaar-illusionist en als media kijken we nog te veel naar waar het balletje ligt. Het is onze plicht om uit te leggen wat de truc is. Het doet er niet toe of hij het over de annexatie van Groenland of een muur met Mexico heeft. De truc is dat hij bepaalt in welke richting iedereen kijkt en daar moeten we niet in meegaan.”

In de resultaten van de verkiezingen zie je die polarisatie wel, hoe pak je het aan om links en rechts tegelijk te bedienen?
Kim: “Het is zoeken naar dat evenwicht: hoeveel ruimte geven we aan het regeerakkoord, hoeveel aan de oppositie? Uit een studie naar nieuwsgebruik blijkt dat we daar goed in slagen: VTM NIEUWS wordt beschouwd als inclusief, we zijn er voor iedereen. Gelukkig hebben we elke avond 54 minuten, genoeg ruimte om een brede groep te bedienen. De ene zal zich ergeren, de andere is het roerend eens, maar ze hebben er allebei iets aan gehad.”
Dimitri: “Veel mensen willen wel over het muurtje kijken, dus is het onze verantwoordelijkheid om alle stemmen in het politieke debat te laten horen. Tenminste, zo lang ze een eigen mening geven en wat ze zeggen niet indruist tegen onze redactionele waarden.”