Hoe onafhankelijk is een raadsjournalist in dienst van de gemeente en waarom deed het Tubantia in de spiegel kijken? Hoe kan AI een rol spelen in laaggeletterdheid? Lees meer over Tubantia in 2024.
Journalistiek jaarverslag 2024 Tubantia
‘Onafhankelijke journalist’ in dienst gemeente
Zijn we nog wel dichtbij genoeg?
Meer dan een jaar is erover gediscussieerd, maar dit najaar is hij dan echt begonnen: de onafhankelijke raadsjournalist van de gemeente Hof van Twente. Waarom dat zo bijzonder is? Omdat deze ‘journalist’ door de gemeente zelfbetaald wordt. Toch zet het ons ook aan het denken: maken we als regionale titel onze dichtbij-belofte aan de lezer nog wel waar?
E
en korte voorgeschiedenis. In juli 2023 vroeg de gemeenteraad van Hof van Twente om een eigen ‘onafhankelijke politiek journalist’, onder meer omdat ‘regionale kranten geen of heel beperkt verslag doen van raadsvergaderingen’. Er ontstond rumoer, ook op onze redactie. Hoe onafhankelijk is een door de gemeente betaalde verslaggever?
Het college wikte en woog. En bedacht uiteindelijk een gekunstelde constructie om aan de wens van de gemeenteraad tegemoet te komen. De raadsjournalist komt niet op de loonlijst van de gemeente, maar van de lokale krant Hofweekblad. En die krant krijgt van de gemeente dan weer een extra bedrag. Objectiviteit en onafhankelijkheid gegarandeerd, toch?
Toch past ons niet alleen terechte twijfel over deze vorm van ‘journalistiek’, ons past ook een blik in de spiegel. Want in Hof van Twente hebben ze gelijk. Zeker, we volgen de commissie- en raadsvergaderingen, maar we doen er inderdaad lang niet altijd meer verslag van. Dat roept soms ook vragen op van lezers. Waarom waren jullie er niet? Vaak gevolgd door het verwijt dat we onze rol als waakhond van de lokale democratie verwaarlozen.
Op de redactie voeren we met regelmaat het gesprek hierover. Wanneer schrijven we over lokale politiek? En hoe doen we dat dan? Ons uitgangspunt: we blijven zo dicht mogelijk bij onze lezers en onze inwoners. Hen zetten we centraal, niet de politici. In de volle overtuiging dat mensen niet zitten te wachten op het zoveelste verslag van politiek geharrewar tussen raadslid X en raadslid Y.
Onafhankelijk
Het gaat ons niet primair om wat de politicus vindt, maar om wat de politicus besluit. Hoe worden Twentenaren en Achterhoekers door die besluiten geholpen of geraakt? Welke andere oplossingen zouden kunnen helpen? En welke problemen ervaren mensen zelf, waarbij de lokale politiek het verschil zou kunnen maken? Voor antwoorden op die vragen kloppen we dan uiteraard nog vaak genoeg aan bij burgemeesters, wethouders en raadsleden.
Het gaat ons niet primair om wat de politicus vindt, maar om wat de politicus besluit
De raadsjournalist in Hof van Twente heeft inmiddels zijn eerste verslagen gepubliceerd. Als die eraan bijdragen dat inwoners beter op de hoogte zijn van wat er lokaal speelt, dan is dat toe te juichen. Ieder initiatief om mensen zo goed mogelijk te informeren over de eigen stad, dorp of buurt, en ze zo bij de samenleving te blijven betrekken, verdient waardering. Daar zitten we elkaar niet in de weg, integendeel. Onze verslaggevers in Hof van Twente maken echter wel hun eigen keuzes, hun eigen verhalen. Onafhankelijk. Kritisch. Maar altijd dichtbij.
Daan Bonenkamp
Hoofdredacteur Tubantia
Tentoonstelling Schilderijen lezers Tubantia
De lezer gaat schilderen
Museum Tubantia. Zo voelde het toen we op een doordeweekse dinsdagavond de expositie ‘Nieuwe Meesters van het Twentse Landschap’ openden. In de zaal 300 mensen. Aan de muur 40 schilderijen, gemaakt door onze eigen lezers.
Toen het Rijksmuseum Twenthe een tentoonstelling aankondigde van oude meesters als Meindert Hobbema en Jacob van Ruisdael, die vroeger Twente schilderden, dachten wij: hoe zien mensen Twente anno 2024? Cultureel interessant, journalistiek interessant. We vroegen het onze lezers.
En die klommen massaal in de kwast. 269 (!) werken werden ingestuurd. Natuurlijk, veel schilderijen van de prachtige Twentse natuur, de landgoederen, de boerderijen. Maar ook maatschappijkritische werken: een Twente vol vliegtuigen of een Twentekanaal, stromend door een ‘verdoosd’ landschap van grijze fabriekshallen.
De tentoonstelling werd massaal bezocht. Duizenden mensen kwamen kijken. Uit alles bleek de diepe band van de Twentenaar met zijn streek. En met onze titel. Wij zien het als een van onze opdrachten die betrokkenheid levend(ig) te houden, te versterken. Bijvoorbeeld met lezers als schilders. Noem het lezersinteractie 3.0.
Meer mensen bereiken door simpelerE artikelen
AI als brug naar laaggeletterden
Hoe kan AI ons helpen mensen die slecht kunnen lezen toch toegang te geven tot onze verhalen? Die vraag stelde de redactie Enschede dit jaar. Een gezonde journalistieke houding: met open vizier, maar ook kritisch onderzoekend, nieuwe mogelijkheden verkennen.
Ze hadden een serie verhalen in de pen over laaggeletterdheid. Een groot probleem in Enschede, de stad staat in Nederland in de top 3. De redactie liet ChatGPT van ieder artikel een simpele versie maken, zodat de mensen over wie we schrijven het zelf ook kunnen volgen. Constructieve journalistiek, maar dan net even anders.
Die simpele versies – taalniveau B1 – checkten we vervolgens zelf nog. Daarna hebben we ze met een duidelijk vignet ‘simpel lezen’ gratis online gezet. Inclusief – uiteraard! – verantwoording over het AI-gebruik. Hebben we de doelgroep bereikt? Dat weten we niet zeker. Maar twee cijfers uit de data stemmen ons hoopvol. De leestijd was lang voor de relatief korte artikelen. En het uitleespercentage van de simpele versies lag hoger dan de ‘gewone’ premiumvariant. Dat laatste stemt sowieso tot nadenken: zouden we door ook zelf eenvoudiger te schrijven niet nog meer mensen kunnen bereiken?
Tubantia is onderdeel van DPG Media
© 2025 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden
ADR Nieuwsmedia zit in de haarvaten van Nederland
Algemeen Dagblad en de zeven regionale titels van DPG Media vormen één groep: ADR Nieuwsmedia. Binnen deze grootste nieuwsorganisatie van Nederland wordt nauw samengewerkt. Hoe gebeurt dat?
We vragen het onze abonnees in Gelderland, Brabant, Twente of Zeeland elk jaar opnieuw, maar we kennen het antwoord: zij lezen onze sites, apps en kranten vooral vanwege het regionale nieuws. Dat geldt trouwens niet alleen voor lezers uit die genoemde streken. Ook de AD-lezers in en rond Den Haag, Utrecht of Rotterdam zetten ‘lokaal nieuws’ bovenaan hun lijstje van favoriete artikelen. Meteen daaronder staat vaak hun favoriete voetbalclub.
Het enorme belang dat abonnees stellen in nieuws uit hun eigen buurt deed kranten decennia geleden besluiten zich te concentreren op de beste regionale verslaggeving. Voor zaken als binnenlandse politiek, buitenland, economie, cultuur of topsport bundelden ze de krachten in gemeenschappelijke persdiensten. Zo ontstonden de Zuid-Oost Pers, de GPD en de Wegener Persdienst. Die laatste persdienst verdween toen DPG Media tien jaar geleden de regionale kranten van Wegener kocht. AD en de zeven regionale kranten werken sindsdien samen in ADR Nieuwsmedia.
Samenwerken
Een centrale redactie met 200 journalisten van het AD en de samenwerkende titels in de regio, verzorgt vanuit Rotterdam het (inter)nationale nieuws. Zodat De Gelderlander zich kan richten op de eigen provincie en de PZC zich alleen bezig hoeft te houden met Zeeland.
De stroom nieuws gaat niet alleen van Rotterdam naar de regio, maar ook omgekeerd. Als er in Eindhoven of Enschede iets groots gebeurt, delen het ED en Tubantia dit nieuws onmiddellijk met het AD en de andere regionale titels. Het maakt ADR, zeker buiten de Randstad, tot een van de snelste nieuwsorganisaties en zeker de meest wijdvertakte. Want ADR beschikt over ruim 800 journalisten en een netwerk van lokale correspondenten. ADR zit in de haarvaten van Nederland.
Leidt dit tot eenheidsworst? Allerminst. Het nieuws uit Oost-Nederland beheerst de homepage van de Stentor, dat uit de regio Breda de voorpagina van BN DeStem – en zo verder. De lay-out van ADR-kranten en -online-platforms komen overeen, de inhoud verschilt sterk, want elke titel maakt eigen, onafhankelijke keuzes. De eigenheid en uniciteit van de unieke regionale verslaggeving bepaalt immers het succes van een titel. Ruim 900.000 abonnees en bijna vijf miljoen online bezoekers zijn er dagelijks blij mee.
De regionale titels in Nederland
Ad Regio
de Stentor
Tubantia
De Gelderlander
Brabants Dagblad
Eindhovens Dagblad
BN DeStem
PZC
AD Landelijk
Kies jouw locatie
indebuurt.nl
Sinds een aantal jaren maakt ook indebuurt.nl onderdeel uit van ADR. Het gratis platform richt op alles wat een stad leuk maakt voor haar inwoners en is sterk gericht op het bieden van service. Zo geeft indebuurt.nl bezoekers informatie over nieuwe winkels, over uitgaan, activiteiten in de stad en bijzondere plekken. Inwoners worden uitgenodigd de redactie van tips te voorzien, of vrijblijvend teksten, foto’s of video’s aan te leveren. De makers van ‘indebuurt’ hebben de ambitie om gebruikers nauwer bij het stadsleven te betrekken.
indebuurt.nl is actief in 34 steden, vooral in plaatsen waar ook ADR-titels actief zijn. Artikelen van indebuurt.nl staan daarom ook op de sites en apps van de regionale titels van ADR en enkele malen per week in de gedrukte kranten. Per maand bezoeken ruim 2,5 miljoen mensen een van de secties. Daarmee staat ‘indebuurt’ in de top 10 van nieuwssites in Nederland.
Journalistiek & techniek
ADR-redacties maken gebruik van technische innovaties op het gebied van automatisering en kunstmatige intelligentie (AI). Het gebruik van spellingscorrectie is bijvoorbeeld al sinds jaar en dag ingeburgerd. Het is per definitie een journalist die bepaalt welk onderwerp wordt opgepakt en of wat er wordt gepubliceerd. AI wordt – nu nog experimenteel – gebruikt om teksten van bijvoorbeeld persberichten snel samen te vatten of tot een kort artikel te verwerken. Daarnaast kan AI ook suggesties doen voor spelling, grammatica, koppen en ideeën voor verhalen. De journalist bepaalt of suggesties worden overgenomen. We noemen deze werkwijze het mens-machine-mens-principe.
De redactie gebruikt automatisering het meest voor serviceberichten, zoals lokale weerberichten voor alle 342 gemeenten in Nederland. Als de verwachting is dat de temperatuur daalt van 2 naar -2, staat er een zin klaar die deze data-informatie vertaalt naar bijvoorbeeld ‘het gaat vriezen’ of ‘het kwik daalt onder nul’. De redactie vermeldt bij dit soort berichten dat ze automatisch zijn samengesteld. Automatisering kan ook worden gebruikt om op basis van data voor alle gemeenten in Nederland berichten te maken over bijvoorbeeld de afname van het gebruik van zonnepanelen of de toename van winkelleegstand. Het is een gespecialiseerde journalist die hiervoor data verzamelt en een basisbericht schrijft, eventueel aangevuld met andere bronnen. De techniek helpt ons om daar voor elke gemeente een eigen versie van te maken.
Cijfers
achter AD en de regionale titels
Gemiddeld dagelijks bereik
Het dagelijks bereik is een veelgebruikte indicatie van de impact die digitale journalistiek heeft. Maandbereik wordt ook weergegeven in de nationale monitors, maar daarin spelen eenmalige bezoekers van de sites een relatief grote rol.
Journalisten in vaste dienst in 2024
Dit geeft de omvang van de redactie weer, omgerekend in voltijds banen (fte). Het zijn zowel de verslaggevers als de chefs, eindredacteuren, vormgevers, beeldredacteuren, video- en podcastmakers en onlineredacteuren. Om het beeld zuiver te houden zijn de freelance journalisten niet opgenomen. Die leveren eveneens een belangrijke bijdrage in de vorm van artikelen, columns, beeld, audio en video. Het zijn er soms honderden per titel. Aantal en werkzaamheden fluctueren van jaar tot jaar.
Meer info
Gemiddeld aantal unieke artikelen per dag
Dit is de hoeveelheid eigen artikelen die elke redactie produceert, van groot tot klein. De meeste redacties publiceren meer dan dat: bijvoorbeeld artikelen van de centrale redactie in het geval van de regionale kranten, of (in België) artikelen van collega-titels die worden doorgeplaatst. Die zijn niet meegeteld, net zo min als de kleine lokale berichten die automatisch worden gemaakt (zoals het weer en 112-berichten), of de doorgeplaatste artikelen van ‘Indebuurt’. Zo ontstaat het zuivere cijfer van wat de eigen redactie dagelijks maakt.
Meer info
Betalende abonnees
Dit is de som van papieren, digitale en hybride abonnementen. Het is het gemiddelde aantal over het desbetreffende jaar.
Rapportcijfers van eigen abonnees
Dit cijfer wordt gegeven door deelnemers aan een jaarlijks lezersonderzoek dat voor de meeste titels wordt gehouden.
Vertrouwenscijfer uit onderzoek
Dit cijfer is afkomstig uit recent onderzoek naar merkvertrouwen in opdracht van DPG Media. Daarbij geeft een algemeen publiek, dus niet alleen abonnees of bezoekers, vertrouwen in verschillende nieuwsmedia aan op een schaal van 0 (helemaal niet betrouwbaar) tot 10 (uiterst betrouwbaar). Daarnaast worden abonnees uitgesplitst, die hun titel doorgaans meer dan gemiddeld vertrouwen. Deze onderzoeksmethode en de uitkomsten komen overeen met die van het jaarlijkse Digital News Report van het Reuters Institute in Oxford. De Nederlandse en Vlaamse gemiddelde vertrouwenscijfers liggen in die monitor hoger dan die van nieuwsmedia in de omringende Europese landen.
Algemeen publiek
Abonnees
Aantal podcastafleveringen per jaar van alle titels
Deze cijfers geven aan hoeveel podcasts er door de verschillende titels zijn ontwikkeld.
Gemiddeld aantal unieke video's per dag
Deze cijfers geven aan hoeveel video's er door de verschillende titels zijn ontwikkeld.
Dagelijks bereik
Gemiddeld dagelijks bereik
Het dagelijks bereik is een veelgebruikte indicatie van de impact die digitale journalistiek heeft. Maandbereik wordt ook weergegeven in de nationale monitors, maar daarin spelen eenmalige bezoekers van de sites een relatief grote rol.
Betalende abonnees
Betalende abonnees
Dit is de som van papieren, digitale en hybride abonnementen. Het is het gemiddelde aantal over het desbetreffende jaar.
Rapportcijfer van abonnees
Rapportcijfers van eigen abonnees
Dit cijfer wordt gegeven door deelnemers aan een jaarlijks lezersonderzoek dat voor de meeste titels wordt gehouden.
Journalisten in vaste dienst
Journalisten in vaste dienst in 2024
Dit geeft de omvang van de redactie weer, omgerekend in voltijds banen (fte). Het zijn zowel de verslaggevers als de chefs, eindredacteuren, vormgevers, beeldredacteuren, video- en podcastmakers en onlineredacteuren. Om het beeld zuiver te houden zijn de freelance journalisten niet opgenomen. Die leveren eveneens een belangrijke bijdrage in de vorm van artikelen, columns, beeld, audio en video. Het zijn er soms honderden per titel. Aantal en werkzaamheden fluctueren van jaar tot jaar.
Meer info
Unieke artikelen per dag
Gemiddeld aantal unieke artikelen per dag
Dit is de hoeveelheid eigen artikelen die elke redactie produceert, van groot tot klein. De meeste redacties publiceren meer dan dat: bijvoorbeeld artikelen van de centrale redactie in het geval van de regionale kranten, of (in België) artikelen van collega-titels die worden doorgeplaatst. Die zijn niet meegeteld, net zo min als de kleine lokale berichten die automatisch worden gemaakt (zoals het weer en 112-berichten), of de doorgeplaatste artikelen van ‘Indebuurt’. Zo ontstaat het zuivere cijfer van wat de eigen redactie dagelijks maakt.
Meer info
Vertrouwenscijfer uit onderzoek
Vertrouwenscijfer uit onderzoek
Dit cijfer is afkomstig uit recent onderzoek naar merkvertrouwen in opdracht van DPG Media. Daarbij geeft een algemeen publiek, dus niet alleen abonnees of bezoekers, vertrouwen in verschillende nieuwsmedia aan op een schaal van 0 (helemaal niet betrouwbaar) tot 10 (uiterst betrouwbaar). Daarnaast worden abonnees uitgesplitst, die hun titel doorgaans meer dan gemiddeld vertrouwen. Deze onderzoeksmethode en de uitkomsten komen overeen met die van het jaarlijkse Digital News Report van het Reuters Institute in Oxford. De Nederlandse en Vlaamse gemiddelde vertrouwenscijfers liggen in die monitor hoger dan die van nieuwsmedia in de omringende Europese landen.
Algemeen publiek
Abonnees
Aantal podcastafleveringen
Aantal podcastafleveringen per jaar van alle titels
Deze cijfers geven aan hoeveel podcasts er door de verschillende titels zijn ontwikkeld.
Aantal unieke video's
Gemiddeld aantal unieke video's per dag
Deze cijfers geven aan hoeveel video's er door de verschillende titels zijn ontwikkeld.
